رمان روان‌شناختی و آثار سپیده شاملو

نوع مقاله : علمی و پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بناب

2 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بناب

چکیده

ژانر روان‌شناختی جایی است که ادبیات عامه‌پسند و ادبیات نخبه‌گرا به هم می‌پیوندند و بدین‌گونه آثاری خلق می‌شوند که برای هر دو طیف خوانندگان جذاب محسوب می‌شود. این ژانر،  هم در بُعد علمی و هم در شیوۀ روایت هنرمندانه‌اش، از نتیجۀ دریافت‌های علم روان‌شناسی و شاخه‌های مختلف آن به‌ویژه روان‌کاوی سود می‌جوید. در این شیوۀ داستان‌پردازی، نویسنده برای ترسیم زندگی و هویت انسانی، مستقیما به ذهن و روان آدمی وارد می‌شود. روان‌شناسی، نویسنده را از ناخودآگاه انسان می‌گذراند تا از  خلال واگویه‌های ذهنی و تداعی‌هایش به بیان سرچشمه‌های اختلالات و ناهنجاری‌های شخصیتی و اجتماعی برساند. سپیدۀ شاملو یکی از نویسندگان موفق معاصر است که نویسندگی در ژانر روان‌شناختی را اختیار کرده است. او در تحلیل اندیشه‌های انتقادی خود، علی‌الخصوص در موضوع زنان، از دانش روان‌شناسی استفاده می‌نماید. تحقیق حاضر به بررسی ژانر  و رمان روان‌شناسی در آثار شاملو پرداخته است. نتایج تحقیق گویای آن است که شاملو علاوه بر استفاده از این دانش در روایت داستان‌هایش و عناصر روایی آن، علی‌الخصوص شخصیت‌پردازی، به‌شکلی شاخص و برجسته نام‌ها، تکنیک‌ها، اصطلاحات، و اطلاعات این علم را در بدنۀ داستان‌های خود وارد نموده است.  

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Psychological novel and works of Sepideh Shamloo

چکیده [English]

Psychological genre is a domain at which popular literature and elitist literature join together, and thereby creating some works that are considered attractive to both types of readers. This genre, in both scientific aspect and artistic narrative style, gains benefit from breakthroughs in psychology and its various branches especially psychoanalysis. In this method of storytelling, in order to represent life and human identity, the author directly takes human mind and soul into account. Psychology makes the author pass through human's subconciousness so that he can express sources of personality and social disorders and anomalies using his mental reflections and imagination. Sepideh Shamloo is one of the successful contemporary authors whose specialty is in writing psychology genre. To analyze her critical thinking especially regarding women's issue, Shamloo applies psychology. The present research study investigates psychological genre and novel in her works. The results show that in addition to applying such knowledge in her storytelling and its narrative elements, especially characterization, Shamloo has particularly and noticeably included names, techniques, terms, and information of this knowledge into the plot of her stories.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Psychological novel
  • psychoanalytic criticism
  • techniques of psychotherapy
  • Personality

مراجع

 
1. اسکویی، نرگس. (1392). تجزیۀ هویت در رمان سرخی تو از من.  پژوهش زبان و ادبیات فارسی. 29، 119-144.
2. اسون، پل-لوران. (1386).واژگان فروید(چاپ سوم).(ترجمۀ کرامت موللی). تهران: نشر نی.
3. افلاطون. (1385). ضیافت یا سخن در خصوص عشق.(ترجمۀ محمدابراهیم امینی‌فرد). تهران: جامی.
4. پاینده، حسین. (1392).گشودن رمان. تهران: مروارید.
5. ----------. (1382). گفتمانی در نقد.تهران: روزنگار.
6. رایت، الیزابت. (1373). نقد روانکاوانۀ مدرن. (ترجمه حسین پاینده). ارغنون. 1، 97-122.
7. رضایی دشت‌ارژنه، محمود. (1390) .تحلیل روان‌شناختی وقتی نیچه گریست. پژوهش ادبیات معاصر جهان. 64، 21-36.
8. رها دوست، بهار. (1382). رویکرد بین رشته‌ای و مطالعات ادبی.زیبا شناخت. 9، 195-202.
9. ساپینگتون، اندروا. (1379).بهداشت روانی.(ترجمۀ حمیدرضا حسین‌شاهی برواتی). تهران: روان.
10. شاملو، سپیده. (1379). انگار گفته‌بودی لیلی(چاپ هشتم). تهران: مرکز.
11. --------- . (1385). سرخی من از تو. تهران: مرکز.
       12. صادقی، لیلی. (1380، دوشنبه 30 مهر). نقدی بر رمان انگار گفته بودی لیلی: روایت عشق تنهایی و بحران. بازیابی از: www1.jamejamonlione.ir.
 
13. صنعتی، محمد. (1380).تحلیل‌های روان‌شناختی در هنر و ادبیات. تهران: مرکز.
14. -----------. (1386). تولد، تحول و گسترۀ نقد روان‌کاوانه.پژوهش­نامۀ فرهنگستان هنر. 4، 65-92.
15. عابدی، داریوش. (1388). پلی به سوی داستان­نویسی. تهران: نشر چشمه.
16. کاپلان و ساندوک. (1389).خلاصۀ روان‌پزشکی کاپلان و ساندوک.(ترجمۀ مظاهر رضایی). تهران: ارجمند.
17. هورنای، کارن. (1389). راه‌های نو در روان‌کاوی. (ترجمۀ اکبر تبریزی). تهران: بهجت.
18. --------. (1394). عصبیت و رشد آدمی (چاپ بیست و یکم). (ترجمۀ محمدجعفر مصفا)، تهران: بهجت.
19. محمودی، محمدعلی. (1388). تداعی و روایت داستان جریان سیال ذهن.فصلنامۀ پژوهش‌های ادبی.6 ( 24)، 129-145.
20. محمودی، معصومه. (1391). بررسی مؤلفه‌های زمان در رمان انگار گفته بودی لیلی بر اساس دیدگاه ژنت. در مجموعۀ مقالات ششمین همایش پژوهش‌های ادبی. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
21. نادی، آذر. (1390، 7 اسفند). افرادچندشخصیتیچهکسانیهستند؟ مردم‌سالاری.
22. وبلاگ رضا دادویی  rezadadooi.blogfa.com
 
 
23. Kwee, A. W. (2007). Constructing addiction from experience and context: Peele and Brodsky's Love and Addiction revisited. Sexual Addiction & Compulsivity: Journal of Treatment and Prevention, 14(3), 221-237.
 
24. Sadock B, Sadock V. Ruiz P. (2009). Comprehensive Textbook of Psychiatry. 9th ed. Philadelphia, USA: Lippincott Williams & Wilkins.
25. Weitzenhoffer André Muller. (2000).The Practice of Hypnotism. New York: Wiley.
 
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار