بررسی نماد در دیوان ناصرخسرو

نوع مقاله : علمی و پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی/ دانشگاه شهرکرد

2 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی/ دانشگاه شهرکرد

چکیده

اشعار ناصرخسرو از جنبه­های گوناگون قابل بررسی است و هدف در این پژوهش،  بررسی نماد در شعر این شاعر است.  ابتدا نمادهای به کار رفته در دیوان وی، از جهت خاستگاه  بررسی و سپس انسانی یا فرارونده بودن آ­­­­ن­ها مشخص شده است. نمادهای به کار رفته در دیوان ناصرخسرو، از نوع نمادهای انسانی هستند و خاستگاه آن­ها طبیعت (درختان) و جاندارانی مانند  پرندگان و حیوانات، شخصیت­های تاریخی و مذهبی، موجودات افسانه­ای و اسطوره­ای و صور فلکی است. ناصرخسرو برای بیان مفاهیم سیاسی و دینی، از زبان نمادین استفاده کرده وگذشته از باطنی­گرایی، برجسته کردن موضوع، نقش مهمی در استفاده از زبان نمادین در شعر وی دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Check symbol on his Divan Naser Khosrow

نویسندگان [English]

  • Jahangir Safari 1
  • Ebrahim Zaheri Abdvand 2
1 Department of Persian Language and Literature / University shahrekord
2 PhD student of Persian language and literature / University of Shahrekord

کلیدواژه‌ها [English]

  • Naser Khosrow
  • symbol
  • interpretation
  • integration
  • mythological concepts
  • nature
منابع
1. قرآن
2. آقاحسینی، حسین و خسروی، اشرف، 1389، «نماد  جایگاه آن در بلاغت فارسی»، بوستان ادب، دوره دوم، شماره دوم.
3. آقاحسینی، حسین و جمالی، فاطمه، 1384، بررسی و تحلیل بازتاب هدهد در ادب فارسی، مجله دانشکده و ادبیات علوم انسانی دانشگاه اصفهان.
4. آقانوری، علی، 1381، اسماعیلیه و باطنی­گری، اسماعیلیه (مجموعه مقالات)، چاپ اول، قم، نشر مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.
5 . اسلامی ندوشن، محمد علی، 1383، از رودکی تا بهار، جلد اول، چاپ اول، تهران، نغمه زندگی.
6. پورنامداریان، تقی، 1377، خانه ام ابری است: شعر نیما از سنت تا تجدد، چاپ اول، تهران، سروش.
7. تاجدینی، علی، 1383، فرهنگ نمادها و نشانه­ها در اندیشه­ی مولانا، چاپ اول، تهران، سروش.
8- ثروت، منصور، 1385، آشنایی با مکتب­های ادبی، چاپ اول، تهران، سخن.
9. جابز، گروترود، 1370، سمبول­ها، ترجمه محمد رضا بقا پور، تهران، مترجم.
10. چدویک، چارلز، 1375، سمبولیسم، ترجمه مهدی سحابی، چاپ اول، تهران، نشر مرکز.
11. حمیدیان، سعید، 1381، داستان دگردیسی، چاپ اول، تهران، انتشارات نیلوفر.
12. داد، سیما، 1385، فرهنگ اصطلاحات ادبی، چاپ سوم، تهران، مروارید.
13. ستاری، جلال، 1376، رمز اندیشی و هنر قدسی، تهران، مرکز.
14.  شفیعی کدکنی، محمدرضا، 1383، صور خیال در شعر فارسی، چاپ نهم، تهران، آگاه.
15. ـــــــــــــــــــ، ــــــــــــــ، 1386، زمینه ی اجتماعی شعر فارسی، چاپ اول، تهران، اختران.
16. شوالیه، ژان، گربران، آلن، 1378، فرهنگ نمادها، ترجمه سودابه فضایلی، تهران، انتشارات جیحون.
17. شمسیا، سیروس، 1386، سبک شناسی شعر، چاپ سوم، تهران، نشر میترا.
18. ـــــــ ، ـــــــ ، 1387، بیان، چاپ سوم، تهران، نشر میترا.
19. صفا، ذبیح الله، 1384، حماسه سرایی در ایران، چاپ هفتم، تهران، امیرکبیر.
20. ــــ ، ـــــــــ، 1384، تاریخ ادبیات ایران، ج1و2، چاپ بیست و سوم، تهران، ققنوس.
21. عطار، فریدالدین محمد، 1388، منطق الطیر، تصحیح شفیعی کدکنی، چاپ هفتم، تهران، انتشارات سخن.
22. غلامرضایی، محمد، 1387، سی قصیده‌ی ناصرخسرو، چاپ پنجم، تهران، جامی.
23. فتوحی رود معجنی، محمود، 1385، بلاغت تصویر، چاپ اول، تهران، سخن.
24. ـــــــــــــــــ ، ــــــ، 1390، سبک شناسی نظریه­ها، رویکردها و روش­ها، چاپ اول، تهران، سخن.
25. کزازی، جلال الدین، 1376، پرنیان پندار (جستارهایی در ادب و فرهنگ ایران)، چاپ اول، تهران، انتشارات روزنه.
26. محقق، مهدی، 1379، شرح سی قصیده از ناصرخسرو، چاپ نهم، تهران، انتشارات توس.
27. ـــــــ ، ـــــــ، 1382، اسماعیلیه، چاپ اول، تهران، انتشارات اساطیر.
28. ناصرخسرو، 1384، دیوان اشعار، تصحیح مجتبی مینوی و مهدی محقق، چاپ ششم، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
29. ـــــــــــ ، 1348، وجه دین، چاپ دوم، تهران، کتابخانه ی طهوری.
30. یاحقی، محمد جعفر، 1369، فرهنگ اساطیر و اشارات در ادبیات فارسی، چاپ اول، تهران، سروش.
CAPTCHA Image