هنجارگریزی معنایی در داستان های بیژن نجدی

نوع مقاله : علمی و پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای زبان و ادبیات دانشگاه اراک

2 دکترای زبان و ادبیات فارسی/ دانشگاه اراک

چکیده

هنجارگریزی معنایی، یکی از شیوه‌هایی است که شاعران و نویسندگان، با بهره‌گیری به­جا و هنرمندانه از آن، سطح ادبی آثارشان را ارتقا می‌بخشند. بیژن نجدی از جمله نویسندگانی است که در ساخت و پرداخت داستان­های خود، تمایل زیادی به استفاده از این شیوه داشته است. از آن­جا که هنجارگریزی معنایی بیشتر خاص شعر است، بهره‌گیری از آن در آثار منثور، زبان این آثار را شعرگونه می‌نماید. فرضیة پژوهش حاضر آن است که یکی از مهم‌ترین عواملی که زبان داستان­های نجدی را از منطق عادی گفتار خارج کرده و آن را به سوی زبان شاعرانه سوق داده، نمود انواع هنجارگریزی معنایی در این داستان­هاست. به منظور اثبات فرضیة پژوهش، انواع هنجارگریزی معنایی در داستان­های نجدی با استفاده از شیوة استقرایی مشخص و پربسامدترین و مؤثرترین آن­ها ـ از حیث شاعرانه ساختن زبان داستان­های نجدی ـ بررسی شده است. نتیجة پژوهش بیان­گر آن است که از بین انواع ترفندهای ادبی که در چهارچوب هنجارگریزی معنایی قرار دارد تشبیه، تشخیص، مجاز، حس‌آمیزی، بزرگ‌نمایی و متناقض‌نما، بیش­ترین نقش را در شاعرانه ساختن زبان داستان­های نجدی داشته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Bijan Najdi semantic deviation stories

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Soltani 1
  • Tahereh Mir Hashemi 2
1 Department of Language and Literature, University of Arak
2 PhD in Persian language and literature / University of Arak

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bijan Najdi
  • story
  • highlight
  • semantic deviation
منابع
1. ایگلتون، تری. (1386). نظریة ادبی، ترجمة عباس مخبر، تهران: مرکز.
2. برتنس، هانس. (1387). مبانی نظریة ادبی، ترجمة محمدرضا ابوالقاسمی، تهران: ماهی.
3. خبّازها، رضا. (1389). «ساخت‌های بلاغی مرکب و کاربرد آن­ها در تخلص به مدح»، ادب‌پژوهی، سال4، شمارة 14، صص 111ـ130.
4. رستمی، فرشته. (1387). «خوانشی نقادانه از تصویرها در داستان‌های بیژن نجدی»، پژوهشهای ادبی، سال 5، شماره 19، صص45ـ70.
5. روزبه، محمدرضا. (1388). ادبیات معاصر ایران (نثر)، تهران: روزگار.
6. شفیعی کدکنی، محمد رضا. (1372). صور خیال در شعر فارسی، تهران: آگاه.
7. شمیسا، سیروس. (1372). بیان، تهران: فردوس.
8. ـــــــــــــــ. (1374). بیان و معانی، تهران: فردوس.
9. صفوی، کوروش. (1381). «هنجار‌گریزی»، فرهنگنامة ادبی فارسی، جلد2، به سرپرستی حسن انوشه، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، صص1445ـ1446.
10. ـــــــــــــ. (1383). از زبان شناسی به ادبیات، جلد1و2، تهران: سوره مهر.
11. عمران‌پور، محمدرضا. (1386). “اهمیت عناصر و ویژگی‌های ساختاری واژه در گزینش واژگان شعر»، گوهر گویا، سال 1، شمارة 1، صص153ـ180.
12. گرین، ویلفرد. (1385). مبانی نقد ادبی، ترجمة فرزانة طاهری، تهران: نیلوفر.
13. مکاریک، ایرناریما. (1385). دانش­نامة نظریه­های ادبی معاصر، ترجمة مهران مهاجر و محمد نبوی،
تهران: آگه.
14. نجدی، بیژن. (1383). داستان‌های ناتمام، تهران، مرکز.
15. ــــــــــ. (1388). دوباره از همان خیابان‌ها، تهران: مرکز.
16. ــــــــــ. (1389).  یوزپلنگانی که با من دویده‌اند، تهران: مرکز.
17. وحیدیان کامیار، تقی. (1379). بدیع، تهران‌: دوستان.
CAPTCHA Image