تحلیل تشبیه در آثار هوشنگ مرادی کرمانی

نوع مقاله : بلاغی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد آموزش زبان فارسی دانشگاه فرهنگیان و دبیر آموزش و پرورش، کرمان، ایران.

2 استادیار گروه آموزش زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

3 استادیار گروه آموزش زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.

10.22091/jls.2024.10607.1596

چکیده

تشبیه بیانگر عصارۀ فکری و ذهنی شاعر و نویسنده است که دستیابی به لایه‌های پنهان خیال را در آثار شاعران و نویسندگان ممکن می‌سازد و خواننده را با عقاید و باورهای شخصی، تجارب زندگی و نوع نگاه آن‌ها به جامعه آشنا می‌سازد. تشبیهات غالباً تحت ‌تأثیر علایق و نگرش‌های محوری شاعر و نویسنده پدید می‌آیند و در پس آن، می‌توان به افکار غالب و حاکم برجامعه پی‌برد؛ زیرا تشبیهات هم متأثر از عوالم شخصی و فردی شاعر و نویسنده هستند و هم تحت ‌تأثیر فرهنگ و عقاید جامعه شکل می‌گیرند؛ ازاین‌رو تشبیهات خواسته یا ناخواسته از این امور تأثیر می‌پذیرند. در میان صور خیال، تشبیه، همواره مورد توجه خاص شاعران و نویسندگان بوده ‌است. هوشنگ مرادی کرمانی نیز به تشبیه توجه بسیار داشته‌ است؛ به حدی‌که تشبیه مهم‌ترین و پرکاربردترین صورت خیالی در داستان‌های مرادی کرمانی است. در این پژوهش که به‌شیوه توصیفی_تحلیلی انجام شده ‌است، با مطالعه و بررسی تمام آثار مرادی کرمانی، تشبیهات استخراج شد و ارکان تشبیه، اهداف تشبیه و نقش تشبیه در داستان‌پردازی هوشنگ مرادی کرمانی بررسی شد. نتیجه تحقیق نشان داد که تشبیه در آثار این نویسنده کرمانی، در تقویت عناصر داستان از جمله برای فضاسازی، شخصیت‌پردازی، لحن، گفت‌و‌گو و تقویت درون‌مایه داستان به‌کار گرفته ‌شده ‌است؛ به‌طوری‌که تشبیهات با زبان، لحن، شخصیت‌پردازی و درون‌مایۀ داستان هماهنگ است و تشبیهاتی که در بخش فضاسازی داستان به کار رفته، خیال‌انگیزی بیشتری به داستان بخشیده ‌است. اهداف تشبیه بیشتر بیان حال مشبّه، اغراق، تحقیر و خیال‌انگیزی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analyzing similes in the works of Houshang Moradi Kermani

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Ashrafganjooei 1
  • zohre ahmadipooranari 2
  • Zahra Iranmanesh 3
1 M.A in Persian language education, Farhangian University and teacher of education, Kerman, Iran
2 Assistant professor of persian language and literature department. Farhangian university. Tehran. Iran
3 Assistant professor of persian language and literature department. Farhangian university. Tehran. Iran.
چکیده [English]

Simile represents the intellectual and mental essence of poets and writers, enabling access to their works' hidden layers of imagination and familiarizing the reader with their personal beliefs, life experiences, and perspectives on society. Similes are often influenced by the central interests and perspectives of the poet or writer, reflecting the prevailing thoughts and dominant culture of society. Similes are shaped by the personal and individual worlds of the poet or writer, as well as by the culture and beliefs of the community, thereby being influenced by these factors, whether consciously or unconsciously. Among the forms of imagination, simile has always been of particular interest to poets and writers. Houshang Moradi Kermani has also paid significant attention to similes. A simile is the most important and commonly used imaginative form in Moradi Kermani stories. In this descriptive-analytical research, simile, the elements of simile, the objectives of simile, and the role of simile in the stories of Houshang Moradi Kermani were examined. The research findings indicate that simile is used to enhance the narrative elements, such as atmosphere, characterization, tone, dialogue, and internalization of the theme. Similes are harmonious with the language and tone of the narrator and the story’s characters, with the similes used in the atmosphere of the story being more imaginative. The objectives of simile are primarily to express Situation of tenor, exaggeration, belittlement, and Imagination.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Simile
  • analysis of simile
  • Tenor
  • Vehicle
  • Houshang Moradi Kermani
  1. آقاحسینی، حسین؛ همتیان، محبوبه. (1394). نگاهی تحلیلی به علم بیان. تهران: سمت.
  2. اسدی، علیرضا. (1394). «نقش تشبیه در خلق فضای بوف کور». نقد ادبی. سال 8. شمارة 32. صص: 27-7.
  3. اسدی، علیرضا؛ حسینی، سارا. (1398). «کارکرد تشبیه در فضاسازی رمان سمفونی مردگان». مطالعات زبانی و بلاغی. شماره 19. صص: 50-25.
  4. براتی، فرهاد؛ ملک‌زاده، ابراهیم. (1400). «بررسی تشبیه و انواع آن در برخی از داستان‌های کوتاه سیمین دانشور». پژوهشنامۀ اورمزد. شمارة 55. صص: 269-246.
  5. پورنامداریان، تقی؛ ماحوزی، حسین. (1387). «بررسی وجه‌شبه در کلیات شمس». مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دورة 59. شمارة 2. صص: 64-41.
  6. حسام‌پور، سعید؛ دهقانیان، جواد و صدیقه خاوری. (1390). «بررسی تکنیک‌های طنز و مطایبه در آثار هوشنگ مرادی کرمانی». مطالعات ادبیات کودک. سال دوم. شمارۀ اول. صص: 90-61.
  7. ذوالفقاری، حسن؛ داشن، فاطمه؛ دری، نجمه و ناصر نیکوبخت. (1400). «تحلیل گفتمانی بازنمایی اشعار عامه در داستان‌های طنزآمیز هوشنگ مرادی کرمانی». فرهنگ و ادبیات عامه. شمارة 40. صص: 271-247.
  8. رضایی جمکرانی، احمد. (1384). «نقش تشبیه در دگرگونی‌های سبکی». پژوهش زبان و ادبیات فارسی. شمارة 5. صص: 100-85.
  9. سبزعلیپور، جهاندوست؛ واعظی، هنگامه. (1398). «معانی ثانوی جمله‌های پرسشی در اشعار پروین اعتصامی». متن‌ پژوهی ادبی. شمارة 92. صص: 248-224.
  10. شفیعی‌کدکنی، محمّدرضا. (1375). صورخیال در شعر فارسی. چاپ ششم. تهران: آگاه.
  11. شمیسا، سیروس. (1370). بیان. چاپ اول. تهران: فردوس.
  12. صفایی، علی؛ ادهمی، حسین. (1394). «نگاهی به مؤلفه‌ها و الگوهای طنز در آثار هوشنگ مرادی کرمانی». پژوهشنامۀ ادب غنایی. سال 13. شمارۀ 24. صص: 232-211.
  13. علوی‌مقدم، محمّد؛ اشرف‌زاده، رضا. (1387). معانی و بیان. چاپ هشتم. تهران: سمت.
  14. فتوحی، محمود. (1385). بلاغت تصویر. تهران: سخن.
  15. کاردگر، یحیی؛ قدمنان، رزاق. (1387). «تشبیه‌اندیشی در روزگار سپری‌شده مردم سالخورده». زبان و ادب فارسی. شمارة 204. صص: 107-139.
  16. مرادی کرمانی، هوشنگ. (1349). معصومه. چاپ اول. تهران: فیروز.
  17. مرادی کرمانی، هوشنگ. (1382). نخل. چاپ پنجم. تهران: معین.
  18. مرادی کرمانی، هوشنگ. (1385). مشت ‌بر ‌پوست. چاپ سوم. تهران: معین.
  19. مرادی کرمانی، هوشنگ. (1387). شما که غریبه نیستید. چاپ یازدهم. تهران: معین.
  20. مرادی کرمانی، هوشنگ. (1390). قصه‌های مجید. تهران: معین.
  21. مرادی کرمانی، هوشنگ. (1391). نه‌ تر و نه ‌خشک. چاپ هشتم. تهران: معین.
  22. مرادی کرمانی، هوشنگ. (1392). پلو خورش. چاپ نهم. تهران: معین.
  23. مرادی کرمانی، هوشنگ. (1393 الف). مثل ماه شب چهارده. چاپ نهم. تهران: معین.
  24. مرادی کرمانی، هوشنگ. (1393 ب). نازبالش. چاپ ششم. تهران: معین.
  25. مرادی کرمانی، هوشنگ. (1393 ج). مهمان مامان. چاپ دوازدهم. تهران: نی.
  26. مرادی کرمانی، هوشنگ. (1394 الف). بچه‌های قالیباف‌خانه. چاپ دوازدهم. تهران: معین.
  27. مرادی کرمانی، هوشنگ. (1394 ب). تنور و داستان‌های دیگر. چاپ پانزدهم. تهران: معین.
  28. مرادی کرمانی، هوشنگ. (1394 ج). ته‌خیار. چاپ پنجم. تهران: معین.
  29. مرادی کرمانی، هوشنگ. (1397 الف). خمره. چاپ پانزدهم. تهران: معین.
  30. مرادی کرمانی، هوشنگ. (1397 ب). لبخند انار. چاپ هفدهم. تهران: معین.
  31. مرادی کرمانی، هوشنگ. (1398). قاشق چای‌خوری. تهران: معین.
  32. مهرآوران، محمود؛ زارعی، محمد. (1398). «بررسی ارتباط عناصر تصویری (تشبیه و استعاره) با درونمایه رمان سووشون». بلاغت کاربردی و نقد بلاغی. شماره 1. صص: 208-191.
  33. میرصادقی، جمال. (1394). عناصر داستان. چاپ نهم. تهران: سخن.
  34. میرعابدینی، حسن. (1386). صد سال داستان‌نویسیِ ایران. چاپ چهارم. تهران: چشمه.
CAPTCHA Image