کارکردهای محتوایی و زیبایی‌ شناختی گل‌‌ها و گیاهان در اشعار حسین منزوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه بیرجند، خراسان جنوبی، ایران

2 دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه بیرجند، خراسان جنوبی، ایران

10.22091/jls.2020.5484.1228

چکیده

علاقه به گل‌ها و گیاهان و استفاده از عناصر طبیعی در شعر به دورة خاصی تعلق ندارد. اغلب شاعران کوشیده‌اند تا با استفاده از پدیده‌های طبیعی و ترکیبات تازه‌ای که خلق می‌کنند به مفاهیم و اندیشه‌های مورد نظرشان بپردازند اما گرایش به طبیعت و گل‌ها و گیاهان در شعر کلاسیک با شعر معاصر تا حدودی متفاوت است؛ در شعر معاصر تجلّی طبیعت و گل‌ها و گیاهان با خصوصیات متعددی از جمله: سنّت‌‌شکنی، زبان جدید، جهان‌بینی ویژه و... همراه است. حسین منزوی (1383-1325ه.ش) از شاعران پر مخاطب معاصر، با نگرش تازه و با زبانی نو به طبیعت و پدیده‌های آن پرداخته‌است. وی از شاعران رمانتیک و تأثیرگذار دورة معاصر است که برخوردی عینی و هوشمندانه با انسان، اجتماع و طبیعت اطرافش دارد و هر چه از دوران آغازین شعر او فاصله می‌گیریم نوع بهره‌مندی او از طبیعت و عناصر طبیعی، ژرف‌تر و ساختارمندتر می‌شود و شعر احساساتی و عاشقانة آغازین شاعر به سوی اشعار اجتماعی و سیاسی ارتقا می‌یابد و از این‌رو واژگان، تصاویر و ترکیبات جدیدی را خلق می‌کند. هدف از این پژوهش توصیفی- تحلیلی، بررسی کارکردهای گل‌ها و گیاهان در اشعار حسین منزوی است. نتیجة تحقیق نشان می‌‌دهد که منزوی با نگرش و بیان خلّاقانه و بسامد قابل توجهی از گل‌ها و گیاهان به عنوان نقش‌مایه و نماد چند معنایی و محور ساختاری تصاویر بلاغی در جهت بیان اندیشه‌های شاعرانه، زیبایی شعر، هماهنگی و تناسب بخشیدن به اجزای کلام استفاده نموده که این امر توسعة زبانی و محتوایی را برای شاعر فراهم ساخته‌است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Content and Aesthetic Functions of Flowers and Plants in the Poetry of Hossein Manzavi

نویسندگان [English]

  • Seyyed Mahdi Rahimi 1
  • samere shahgoli 2
1 Associate Professor of Persian Language and Literature, University of Birjand, Khorasan Jonobi, Iran
2 PhD candidate of Persian Language and Literature, University of Birjand, Khorasan Jonobi, Iran
چکیده [English]

The interest in flowers and plants and the use of natural elements in poetry do not belong to a particular period. Most poets have tried to use natural phenomena and new combinations to address their favorite concepts and ideas. However, the tendency in classical poetry to nature, flowers and plants is somewhat different from that of contemporary poetry. In contemporary poetry, nature, flowers, and plants are represented through several characteristics such as breaking tradition, new language, and special worldview. Hossein Manzavi (1325-1383 AH) is one of the romantic and influential poets of the contemporary period who has an objective and clever approach to man, society and nature around him. And as we move away from the early period of his poetry, his pleasure from nature and natural elements becomes deeper and more structured. Furthermore, the poet's early emotional and romantic poetry rises to social and political one leading to invention of new words, images, and combinations. The purpose of this descriptive-analytical study is to investigate the functions of flowers and plants in Hossein Manzavi’s poetry. The result of the research suggests that the poet, with creative attitude and expression, has used significant frequency of flowers and plants to express poetic ideas, poetic beauty, harmony, and to create balance among the components of speech use. This has enhanced his poetry thematically and linguistically.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Contemporary Poetry
  • Rhetorics
  • Content Creation
  • Poetic Imagery
  • Flowers and Plants
  • Hossein Monzavi

مراجع

اسپرهم، داوود.(1383). «اُرگانومی در شعر حافظ و سعدی».  فصلنامة علوم انسانی دانشگاه الزهرا. سال 13. شمارۀ 48 و49. صص: 19-1.
افشار، ایرج.(1345). رمز الریاحین رمزی کاشانی. تهران: مجلة وحید.
بارت، رولان.(1368). نقد تفسیری. ترجمة محمّد غیاثی. چاپ اول. تهران: بزرگمهر.
برلین، آیزایا.(1385). ریشه‌های رمانتیسم. ترجمة عبدالله کوثری. تهران: ماهی.
برهانی، مهدی.(1368). تاب بنفشه در حافظ‌ شناسی. چاپ دوم. تهران: پاژنگ.
بیات، رضا.(1394). «تحلیل محتوای اشعار حسین منزوی». فصلنامة بهار ادب. سال 9. شمارۀ 3. صص: 55-37.
پارساپور، زهرا.(1391). «بررسی ارتباط انسان با طبیعت در شعر». مجلة ادب فارسی دانشگاه تهران. دورۀ 2. شمارۀ 1. صص: 23-1.
پورنامداریان، تقی.(1381). سفر در مه. تهران: سخن.
چوپرا، دیپاک.(1381). پرسش و پاسخ. ترجمة امین بشارتی. تهران: گفتار.
حافظ، شمس‌الدین محمّد.(1389). دیوان غزلیات. به اهتمام محمّد قزوینی و قاسم غنی. قم: توسعه قلم.
حسینی، صالح.(1371). نیلوفر خاموش. چاپ اول. تهران: نیلوفر.
دادخواه، حسن و محسن حیدری.(1385). «رمانتیسم در شعر بدر شاکر السیاب». فصلنامة دانشکدة ادبیّات دانشگاه باهنر. دورۀ 1. شمارۀ 19. صص: 140-129.
دریا دل، باقر.(1390). تجلی جلوه‌ها و نمادهای طبیعت در شعر نیمایی. استاد راهنما رضا مهربان. پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد دانشگاه آزاد تایباد.
رمضانی، احمد.(1383). «نگاهی به آثار و شعر حسین منزوی». مجلة کتاب ماه ادبیّات و فلسفه. سال 5. شمارۀ 78. صص: 88-97.
رنگچی، غلامحسین.(1372). گل و گیاه در ادبیّات منظوم ایران تا ابتدای دوره مغول. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
رهبریان، محمّدرضا.(1392). «نگاهی به فعالیت‌های رادیویی و مطبوعاتی حسین منزوی». مجلة کتاب ماه ادبیّات و فلسفه. سال 4. شمارۀ 81. صص: 56-46.
زرقانی، سید مهدی.(1384). چشم‌انداز شعر معاصر ایران. تهران: امیرکبیر.
سجادی، جعفر.(1389). فرهنگ لغات و اصطلاحات و تعبیرات عرفانی. تهران: طهوری.
سعیدی، عبدالرضا.(1396). بررسی تطبیقی طبیعت‌گرایی در اندیشة سهراب سپهری و جبران خلیل جبران. استاد راهنما فضل‌الله میرقادری. پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد دانشگاه شیراز.
شریفی، فیض.(1387). شعر زمان ما. تهران: سخن.
شفیعی‌کدکنی، محمّدرضا.(1370). صورخیال در شعر فارسی. تهران: آگاه.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــ .(1387). موسیقی شعر. تهران: آگاه.
فتوحی، محمود.(1391). سبک‌شناسی (نظریه‌ها، رویکردها و روش‌ها). چاپ اول. تهران: انتشارات علمی.
فرشیدورد، خسرو.(1363). در گلستان خیال حافظ. تهران: بنیاد نیکوکاری نوریانی.
فورست، لیلیان.(1387). رمانتیسم. ترجمۀ مسعود جعفری جزی. چاپ چهارم. تهران: مرکز.
فره‌وشی، بهرام.(1347). «سرگذشت واژة گل». مجلة دانشکدة ادبیّات دانشگاه تهران. سال 15. شمارۀ 4. صص: 331-327.
قربانی، جاوید.(1386). «نگاهی به زندگی حسین منزوی». مجلة حافظ. دورۀ 3. شمارۀ 47. صص: 51-46.
کزازی، میرجلال الدین.(1381). زیبایی‌شناسی سخن پارسی (بیان). چاپ ششم. تهران: مرکز.
گرامی، بهرام.(1389). گل و گیاه در هزار سال شعر فارسی. چاپ دوم. تهران: سخن.
ملا ابراهیمی، عزّت؛ خدیجه رشیدی و راحیل سن سیلی.(1392). «بررسی تطبیقی طبیعت‌گرایی در اندیشه‌های سهراب سپهری و جبران خلیل جبران». فصلنامة ادب عربی دانشگاه تهران. دورة 5. شمارة 1. صص: 235-213.
منزوی، حسین.(1395). مجموعه اشعار. به کوشش محمّد فتحی. چاپ چهارم. تهران: نگاه.
همتی، عبدالمحمّد.(1392). طبیعت در شعر قیصر امین‌پور. استاد راهنما غلامرضا پیروز. پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد دانشگاه مازندران.
ولف، فردآلن.(1384). متافیزیک از نگاه فیزیک، رمان‌ها و جهان موازی. ترجمة شهریار شهرستانی. تهران: یاهو.
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار