نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• شیرزاد طایفی ¹
• هانیه حاجی تبار ²

¹ دانشیار زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه علّامه طباطبائی

² دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه تربیت مدرّس

چکیده

می‌‌توان رمان «تهران، شهر بی‌‌آسمان» را یکی از مهم‌‌ترین رمان‌‌های اجتماعی- سیاسی دانست که از جهات مختلف می‌‌تواند مورد بررسی قرار بگیرد. یکی از رویکردها، نظریۀ چندآوایی باختین است که دربارۀ شاخص‌‌های گفت‌‌وگو و چندصدایی در یک اثر بحث می‌‌کند. میخائیل باختین یکی از بزرگ‌‌ترین منتقدان و نظریه‌‌پردازان روسی است که در نظریۀ «منطق مکالمه»، خوانش گفت‌‌وگویی در ژانر رمان را مطرح می‌‌کند. در پژوهش پیش‌‌رو، ضمن معرفی رمان «تهران، شهر بی‌‌آسمان» و بیان مبانی نظریۀ باختین، به میزان مطابقت این نظریه با رمان پرداخته و مصداق‌‌های آن را در رمان به شیوۀ تحلیل کیفی مورد واکاوی قرار داده‌‌ایم که در نتیجۀ آن «تهران، شهر بی‌‌آسمان»، به عنوان رمانی چندصدایی معرفی می‌‌شود. دستاوردهای پژوهش، نشان می‌‌دهد با این که در مواردی صدای نویسنده با صدای شخصیّت‌‌ها در هم می‌‌آمیزد، اما وجود مؤلفه‌‌های دیگری مانند: سبک‌‌بخشی، جدل، نقیضه، آوای الفاظ و گفت‌‌وگوی مرکّب، این رمان را در شمار رمان‌‌های چندصدایی قرار می‌‌دهد.

کلیدواژه‌ها

• منطق گفت‌‌وگویی
• گفتمان چند صدایی
• گفتگومندی
• باختین
• چهلتن

20.1001.1.24764175.1399.10.17.6.4

عنوان مقاله [English]

The critique of the novel "Tehran, the city without a sky" from the perspective of Bakhtin's Dialogism

نویسندگان [English]

• Shirzad Tayefi ¹
• Haniyeh Hajitabar ²

¹ Associate Professor of Persian Language and Literature, University of Allameh Tabatabaʼi

² PhD student in Persian language and literature, University of Tarbiat Modares

چکیده [English]

Tehran, city without a sky, novel can be considered one of the most important socio-political novels which can be studied in different approaches. One of the approaches is Bakhtin's polyphonic theory which discusses the indicators of dialogue and polyphony in a literary work. Mikhail Bakhtin is one of the greatest critics and theorists of Russia who expresses dialogic reading in the genre of the novel in the dialogical principle. In present research, while introducing the novel of "Tehran, the city without a sky" and expressing the fundamentals of Bakhtin's theory, we have considered the compatibility level of this theory with the novel and have examined cases in the novel in terms of qualitative analysis which as a result "Tehran, the city without a sky"has been introduced as a Polyphony novel. The research's achievements depict that while the author's voice blends with the voices of characters, but the existence of other components such as stylization, controversy, parody, voice of words, and compound dialogue make the novel a part of the polyphony novels.

کلیدواژه‌ها [English]

• Dialogism
• Polyphony Dialogism
• Bakhtin
• Cheheltan