بازتاب تأثیر موسیقی واژگان در ایجاد فضای حماسی در برزونامه

نوع مقاله : علمی و پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز

2 دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز

10.22091/jls.2020.4594.1200

چکیده

در میان آثار فاخر حماسی، «برزونامه» عطایی‌رازی جایگاه ویژه‌ای دارد. آنچه شعر عطایی را برتری بخشیده‌است، بهره‌وری شایسته از موسیقی واژه‌ها و هماهنگی درونی کلمات و انسجام شعر اوست. یکی از تکنیک‌های عطایی در انعطاف‌بخشی به صورت سخن و تجسم فضای مهیج حماسی، به کارگیری موسیقی فاخر حماسی در عرصة کلام است. شیوه‌های موسیقی‌پردازی در شعر او موجب تحرّک و پویایی شده‌است؛ همچنین موجبات التذاد وافر خواننده از شعرش را فراهم ساخته‌است. درک مختصات موسیقیایی که سبب‌ساز ترسیم فضای حماسی در برزونامه می‌شود، موجب آشنایی بیشتر خوانندگان با جلوه‌ها و شگردهای متنوّع این شاعر حماسه‌سرا می‌شود. در این پژوهش انواع موسیقی‌پردازی در شعر عطایی چون: نغمه حروف، ترکیبات اشتقاقی، مترادفات و معطوفات، کلمات زنگ دار و افعال پیشوندی تحلیل و بررسی شده‌اند. نگارندگان بر این باورند که گوشنواز ساختن شعر و همسو ساختن خواننده با مفاهیم فخیم حماسی، مهم‌ترین انگیزه‌های عطایی‌رازی از عنایت ویژه به موسیقی کلام است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Reflection of Words Melody on Creating Epic Atmosphere in Borzunameh

نویسندگان [English]

  • mohammad reza salehi Mazandarani 1
  • Reza Goroue 2
1 Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, Shahid Chamran University
2 Ph.D. Student in Persian Language and Literature, Shahid Chamran University
چکیده [English]

Borzunameh written by Attaii Razi has a special state among Persian celebrated epic works. What has made the poems of Attaii distinguished among others is his appropriate use of rhythmic words as well as the cohesion and coherence of his poetry. A technique used by Attaii for giving flexibility to the words and creating an epic and passionate atmosphere is to apply rich epic rhythm in his discourse. His metrical style of poetry has given an energetic and zealous tone to his poems bringing great joy to the audience. Understanding the metrical characteristics leading to the epic atmosphere in Barzunameh can familiarize the readers with the manifestation of various techniques used by this great epic poet. This study attempted to analyze a variety of metrical features such as the melody of letters, morphological derivations, synonyms and coordinations, ringing words as well as prefix verbs in the poems of Attaii. The authors in this study concluded that giving melody to the poems and creating affinity between the reader and profound epic concepts were among Attaii Razi’s main motives to focus on rhythm in his discourse.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Epic Poetry
  • Borzunameh
  • Rhythm (Meter)
  • Melody
  • Passion

مراجع

1- افراشی، آزیتا.(1388). ساخت زبان فارسی. تهران: سمت.
2- ثابت‌زاده، منصوره.(1384). «واژه‌های منسوخ موسیقی در زبان فارسی». نامه فرهنگستان. دورة 7. شمارة 1. صص: 69-61.
3- حمیدی، بهمن.(1375). سه گفتار درباره شاهنامه فردوسی. چاپ اول. تهران: نشر توسعه.
4- حمیدیان، سعید.(1393). درآمدی بر اندیشه و هنر فردوسی. چاپ چهارم. تهران: ناهید.
5- شفیعی‌کدکنی، محمّدرضا.(1385). موسیقی شعر. چاپ سوم. تهران: آگاه.
6- شمیسا، سیروس.(1388). کلیات سبک‌شناسی. چاپ سوم. تهران: میترا.
7- صفا، ذبیح‌الله.(1392). حماسه‌سرایی در ایران. چاپ دهم. تهران: امیرکبیر.
8- طاهری، حمید.(1385). «بررسی تحلیلی تاریخی فعل‌های پیشوندی در زبان فارسی». نشریه دانشکده ادبیّات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان. دورة جدید. شمارة 21. صص: 135-113.
9- عطایی‌رازی، عمید.(1384). حماسه برزونامه. به تصحیح علی محمّدی. چاپ اول. همدان: انتشارات دانشگاه بوعلی سینا.
10- فردوسی، ابوالقاسم.(1389). شاهنامه فردوسی. به کوشش سعید حمیدیان. چاپ هفدهم. تهران: قطره.
11- فروغ، مهدی.(1363). شعر و موسیقی. چاپ دوم. تهران: نشر سیاوش.
12- قویمی، مهوش.(1383). آوا و القا. تهران: هرمس.
13- کروچه، بندتو.(1367). کلیات زیباشناسی. ترجمه فواد روحانی. تهران: علمی و فرهنگی.
14- ملاح، حسینعلی.(1367). پیوندموسیقی و شعر. چاپ اول. تهران: نشر فضا.
15- نقوی، نقیب.(1384). شکوه سرودن، بررسی موسیقی شعر در شاهنامه فردوسی بر پایة قافیه و ردیف. چاپ اول. مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.
16- وحیدیان کامیار، تقی.(1372). «تکرار در زبان خبر و تکرار در زبان عاطفی». یادنامه علی محمّد رجایی بخارایی. شماره سوم و چهارم. صص: 1124-1084.
17- الیوت، ‌تی. اس.(1348). موسیقی شعر (تولد شعر). ترجمه منوچهر کاشف. تهران: اندیشه.
18- یوسفی، غلامحسین.(1369). «موسیقی کلمات در شعر فردوسی». ادبستان فرهنگ و هنر. شماره 12. صص: 16-8 .
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار