نوع مقاله : علمی و پژوهشی

نویسنده

• لیلا آقایانی چاوشی

دکترای زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه الزهرا، تهران

چکیده

طنز یکی از انواع شیوه‌های بیان است؛ شیوه‌ای هنری و اثرگذار در بیان و انتقال انواع مضامین. کاربرد طنز به شیوه‌ها و مقاصد مختلف در انواع آثار هنری به کار گرفته می‌شود. مقالات شمس تبریزی در شمار متونی است که این شیوة بیان در آن سهمی برجسته دارد. با توجه شخصیت شمس و کارکردی که طنز در انتقال مؤثر آموزه‌های حکمی و معرفتی دارد، این نکته قابل انتظار است. بر اساس مطالعة پیش رو می‌توان گفت طنز در مقالات، شیوه‌ای برجسته در بیان است که به شکلی گسترده و در انواع اشکال آن ـ با توجه به انواع طنز در مباحث نقد ادبی امروز ـ به کار گرفته شده است؛ طنز واژگانی، طنز مفهومی و طنز روایی انواعی مهم از طنزهایی به کار رفته در مقالات است. علاوه بر این، زبان شمس در مقالات با نازکی خاصی همراه است به طوری که می‌توان گفت سایه‌ای از طنز بر سراسر مقالات وجود دارد و لحن شمس به طور کلی صبغة طنزآمیز دارد. طنزی که علاوه بر ذهن وقاد و زبان پرورده شمس، برخاسته از اندیشه‌های حکیمانه و فرزانه‌منشی شمس است.

کلیدواژه‌ها

• طنز
• مقالات شمس
• شمس تبریزی
• طنز واژگانی
• طنز مفهومی

عنوان مقاله [English]

A Survey on the Shapes of Satire and its Varities in Shams Maghalat

نویسنده [English]

• Leila Aghayani Chavoshi

چکیده [English]

Satire is a form of speech, an artistic and effective form in transferring a variety of themes. Satire is used in literary works in different forms and with different purposes. Maghalat Shams Tabrizi is one the texts in which this form has an eminent role. Taking into consideration Shams character and the function of satire in effective trasmiting of wise teaching this usage of satire is expected. According to this examine satire can be considered as one of the outstanding form of speech in Maghalat. A form which is used widely and in different types- types which are introduced in modern literary criticism. Verbal satire, Situational satire, and narrative satire are some of the most important types of satire in Mghalat Shams.
Besides these known types of satire, Shams language in Mghalat is accompanied by a kind of subtleness as it can be said that the shadow of satire is spread all throughout Maghalat and Shams tone is generally satiric.

کلیدواژه‌ها [English]

• satire
• Mahghalat Shams
• Shams Tabrizi
• verbal satire
• narrative satire