بلاغتِ شناختی صفت در شعر حافظ

نوع مقاله : دستوری-بلاغی

نویسندگان

گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

10.22091/jls.2024.11351.1635

چکیده

مطالعۀ شناختی، برخی از زوایای ناشناختۀ متن ادبی را روشن می‌کند. می‌توان فرآیند عینی‌سازی کارکرد بلاغی صفت را از طریق نظریۀ استعاره‌های مفهومی توصیف کرد. صفت به دلیل قابلیّت حضور در تمام جایگاه‌های نحوی و ظرفیت معنایی و بلاغیِ اش مورد توجه حافظ قرار گرفته و او از این امکان جهت گسترش معنا و خلق آرایه‌ها و تصاویر بلاغی سود جسته است. حافظ برای آفرینش یک صفت بلاغی، گاه صفت را در قالب واژه‌ای دیگر عینی‌سازی کرده و عملاً اساس بلاغتِ صفت را بر حوزه‌های شناختیِ محسوس گذاشته است. از این رو توصیف کارکرد شناختی صفت در جهت تبیین کارکرد بلاغی آن ضرورت می‌یابد. در این پژوهش، با توجه به مقوله‌های بلاغی، ابتدا کارکرد شناختی هر مقوله تشریح شده است، سپس با ذکر مثال‌هایی، کارکرد شناختی و هنری صفت و نقش آن در چرخۀ بلاغی بیت توصیف شده است. توصیف بلاغی- شناختیِ صفت، علاوه بر آشکارسازی معانی ضمنی که بر گسترش معنا و مفهوم بیت می‌افزاید، فلسفۀ خلق آرایه‌های بلاغی را نیز روشن می‌کند. تصحیح نسخه به وسیلۀ حوزه‌های شناختی پنهان از نتایج دیگر این رویکرد شناختی _ بلاغی است؛ از این رهگذر یافته‌های لطیف و دلپذیرتازه‌ای به دست می‌آید. این تحقیق به روش توصیفی _ تحلیلی انجام شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Cognitive Rhetoric of Adjective in Hafez Poetry

نویسندگان [English]

  • Rouhollah Nouri
  • Ali Noori
  • Ali Heidari
Department of Language and Literature, Faculty of Literature, Lorestan University, Khorram abad, Iran
چکیده [English]

Cognitive study sheds light on some unknown angles of the literary text. Therefore, it is effective to use the theory of conceptual metaphors as a useful tool to better understanding the literary work. In this article, by descriptive-analytical method, the rhetorical function of adjectives is investigated through the theory of conceptual metaphors. Adjectives appear in all syntactic positions and have significant semantic and rhetorical capacity. Using this possibility, Hafez has expanded the meaning and created rhetorical images and has based the rhetoric of adjectives on cognitive domains. Therefore, it becomes necessary to describe the cognitive function of adjectives has described to explain their rhetorical function. In this research. primarily the cognitive function of each rhetorical category has been described, then cognitive and artistic function of the adjectives and their roles in the rhetorical cycle of verse have been described through examples. Another result of this cognitive-rhetorical approach is the correction of texts by means of hidden cognitive domains The rhetorical cognitive description of adjectives clarifies the philosophy of rhetorical devices. Emendation of versions by hidden cognitive domains is another result of this approach. This research is in the descriptive analytical method. Emendation of versions by hidden cognitive domains is another result of this approach. This research is in the descriptive analytical method.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hafez
  • Adjective
  • Rhetoric
  • Conceptual metaphor
CAPTCHA Image