ناسازواری‌های دستوری در ویرایش جدید تاریخ بیهقی به تصحیح یاحقی و سیدی

نوع مقاله : دستوری

نویسنده

گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان- زنجان- ایران

10.22091/jls.2024.10783.1604

چکیده

تاریخ بیهقی از گرانبهاترین آثار تاریخی و ادبی ما و از متون تأثیرگذار بر دیگر متون منثور بعد از خود است؛ از این رو هر کاری که به منقح ساختن آن از دست‌کاری‌های بعدی یا شرح و توضیح آن کمک کند، می‌تواند مصداق پاسداشت این اثر جاودانه باشد. تصحیح چنین اثری البته دانش چندوجهی مصحح، ازجمله آگاهی از دستورِ تاریخیِ متن و نیز دورة آن را می‌طلبد؛ کاری که علی‌اکبر فیاض به‌خوبی از پس آن برآمد و چنان در آن خوش درخشید که نامش با نام تاریخ بیهقی گره خورد. در سال 1388 آقایان یاحقی و سیدی تصحیح تازه‌ای از تاریخ بیهقی منتشر کردند تا به زعم خود اشکالاتِ تصحیح فیاض را اصلاح کنند، اما نتیجة کار متأسفانه در موارد بسیاری به دست‌کاری‌هایِ‌ ناموجه منجر شد. انتشار ویرایش تازة کتاب هم در سال 1401، انتظارات را برای اصلاح اشکالات فراوان کتاب، نقش بر آب کرد و به نظر می‌رسد مصححان چندان اعتقادی به وجود این اشکالات ندارند. یکی از ایرادات مهم این تصحیح، بی‌توجهی به هنجارهای دستوری موجود در متن است که فهم بسیاری از عبارت‌های آن را با دشواری روبه‌رو کرده است. در مقالة حاضر پاره‌ای از این دست‌کاری‌ها در دستور زبان کتاب را که به ناسازواریِ دستوریِ متن انجامیده است، در دو بخش «صرف» و «نحو» مورد بررسی قرار می‌دهیم.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Grammatical incompatibilities in the new edition of Tarikh e Bayhaghi (Beyhaghi's History) edited by Yahagghi and Seyyedi

نویسنده [English]

  • Jamileh Akhyani
Department of Persian Language and Literature, Faculty of Humanities, University of Zanjan, Zanjan, Iran
چکیده [English]

Tarikh e Bayhaghi (Beyhaghi's history) is one of our most precious historical and literary works and one of the texts that influenced other prose texts after it; Therefore, any work that helps to revise it from later manipulations or to describe and explain it, can be an example of preserving this eternal work. Correcting such a work, of course, requires multifaceted knowledge of the corrector, including knowledge of the historical order of the text as well as the period of its creation; Ali Akbar Fayyaz managed to do it well and shined in it so much that his name became associated with the name of Tarikh e Bayhaghi. In 2009, gents Yahagghi and Seyyedi published a new revision of Tarikh e Bayhaghi in order to correct the problems of Fayyaz's revision but the result of the work unfortunately led to unjustified manipulations in many cases. The publication of the new edition of the book in 1401 also overturned the expectations for the correction of many problems in the book; Because it seems that the correctors do not believe in the existence of these problems. One of the major problems of this correction is the disregard for the grammatical norms in the text and unjustified manipulations in it, which has made it difficult to understand many of its phrases and has damaged the semantic context of the text as a whole. In the present article, we examine some of these manipulations in the grammar of the book, which have led to the grammatical incompatibility of the text, in two sections: "Spending" and "Syntax".

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tarikh e Bayhaghi
  • Yahagghi- Seyyedi
  • correction
  • new edition
  • Flaws
  • grammatical incompatibility
CAPTCHA Image