استعاره در اشعار کودکانۀ محمود کیانوش و سلیمان العیسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

2 کارشناس ارشد رشته ادبیّات کودک و نوجوان، دانشگاه پیام نور تفت، یزد، ایران

10.22091/jls.2021.6504.1308

چکیده

محمود کیانوش «پدر شعرکودک ایران» یکی از شاعران معاصر است که اشعاری ساده و بی‌پیرایه می‌سراید. شعر او بازتاب اندیشه‌ها و تأملات وی در پیوند و ارتباط ذاتی انسان و طبیعت است. کیانوش شاعری است که ذهنش سرشار از مسائل مردم است. از میان آثار کیانوش 8 کتاب مخصوص شعر برای کودکان و نوجوانان است که عبارتند از: «زبان چیزها»، «طوطی سبز هندی»، «نوک طلایی نقره بال»، «باغ ستاره‌ها»، «بچه‌های جهان»، «طاق هفت رنگ»، «آفتاب خانه‌ ما»، «شعر به شعر». اشعار کیانوش را از نظر سطح ادبی می‌توان قوی‌ترین نمونۀ اشعار به حساب آورد. صورخیال به خصوص تشبیه، استعاره و تشخیص، بن مایۀ اشعار او را تشکیل می‌دهند. سلیمان عیسى از شاعران برجستۀ سوری است که موضوع غالب اشعار او دربارۀ وطن و حس قومی است. او بخش زیادی از قصایدش را به کودکان و به‌خصوص کودکان زجر کشیده عربی سروده است. او از صورخیالی استفاده می‌کند که به سادگی در ذهن کودک رسوخ کند؛ به‌خصوص از جهت انواع استعاره‌‌های اسمی، فعلی، مُصرحه و مکنیه. در این مقاله سعی بر این است که اشعار کودکانه دو شاعر فارس و عرب (محمود کیانوش و سلیمان العیسی) از دیدگاه استعاره تحلیل و بررسی گردد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Metaphor in Children's Poetry Composed by Mahmoud Kianoush and Soleiman al-Issa

نویسندگان [English]

  • Mohammad Reza Najjarian 1
  • Zohre Sorkhi Zade 2
1 Professor, Department of Persian Language and Literature, University of Yazd, Yazd, Iran
2 MA in Children's and Young Adults Literature, Payam Noor University of Taft, Yazd, Iran
چکیده [English]

Mahmoud Kianoush, known as the Father of children's poetry in Iran, is one of the contemporary poets who composes simple and straightforward poems. Kianoush's poetry is the reflection of his thoughts and contemplation on the innate relationship between human and nature. Kianoush is a poet whose mind is abundant with people's issues. Among his works, there are 8 books which are specifically written as poems for children and young adults: The Language of Things, Indian Green Parrot, Gold Tip < /em>- Silver Wing, Garden of Stars, World's Children, Seven-Colored Arch, the Sun of our House, and Poem by Poem. Considering literary status, Kianoush's poetry can be considered among the most eminent kinds of poetry. The figures of his poetry include imagery especially simile, metaphor, and personification. Soleiman al-Issa is one of the outstanding Syrian poets whose predominant themes are motherland and ethnic sentiments. He has dedicated a major part of his odes (poems) to children especially to suffering Arab children. In his odes, Soleiman al-Issa uses some types of imagery which are easily understood by children. The variety of nominal, verbal, explicit, and implicit metaphors are especially noticed in his poetry.  Also, he uses Personification which creates synesthesia and enlivens his poems. Focusing on metaphors, the present study aims to analyze and investigate children's poetry composed by the two Persian and Arab poets, Mahmoud Kianoush and Soleiman al-Issa.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imagery
  • Metaphor
  • Mahmoud Kianoush
  • Soleiman al-Issa
  • Comparative Literature
ارمغان، علی.(1382). «بررسی صورخیال در شعر کودک و نوجوان ایران». پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد. به راهنمایی کاووس حسن‌لی. شیراز: دانشگاه شیراز.
آهنی، غلامحسین.(1360). معانی و بیان. چاپ سوم. تهران: بنیاد قرآن.
برنارد، لوئیس.(1386). خاورمیانه، دو هزار سال تاریخ از ظهور مسیحیت تا امروز. ترجمۀ حسن کامشاد. تهران: نى.
دشتیان، رسول.(1389). «شرح و بررسی اشعار سلیمان‌ العیسی با تکیه بر مضمون و موسیقی». پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد. به راهنمایی امین مقدسی. تهران: دانشگاه تهران.
رجائی، محمّد خلیل.(1392 ). معالم‌البلاغه در علم معانی و بیان و بدیع. چاپ چهارم. شیراز: انتشارات دانشگاه شیراز.
سلاجقه‌، پروین.(1387 ). از این باغ شرقی. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
شمیسا، سیروس.(1383). بیان و معانی. چاپ هشتم. تهران: فردوس.
صادقیان، محمّدعلی.(1382). طراز سخن در معانی و بیان. یزد: ریحانه الرسول. 
علوی‌فرد، یحیی.(1390). «بررسی سبک‌شناختی شعر کودک در ایران با بررسی شعر محمود کیانوش، مصطفی رحماندوست، ناصر کشاورز، غلامرضا بکتاش، محمود پوروهاب و تقی متقی». پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد. به راهنمایی محمود مهرآوران. قم: دانشگاه قم
العیسی، سلیمان.(1969). دیوان الأطفال، شعر للأطفال. دمشق: دارالفکر.
فتوحی، محمود.(1386). بلاغت تصویر. تهران: سخن.
ـــــــــــــــــ .(1391). سبک‌شناسی؛ نظریه‌ها، رویکردها و روش‌ها. تهران: سخن.
کزازی، میر جلال‌الدین.( 1372). بیان؛ زیباشناسی سخن پارسی 1. تهران: مرکز.
کیانوش‌، محمود.(1370 الف). باغستاره‌ها. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
ـــــــــــــــــ .(۱۳۷۰ ب). بچه‌های جهان. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
ـــــــــــــــــ .(1370 ج). شعر به شعر. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
ـــــــــــــــــ .(۱۳81). زبان چیزها. تهران: کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان.
نظام‌دوست، اکرم.(1390). «ادبیّات کودک در ادبیّات معاصر عربی». پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد. به راهنمایی علی نوروزی. مشهد: دانشگاه فردوسی.
نوروزی، جهانبخش.(1380). معانی و بیان 1 و 2. چاپ دوم. شیراز: کوشا مهر.
همایی، جلال‌الدین.(1373). معانی و بیان. چاپ دوم. تهران: هما.
ـــــــــــــــــ .( 1385). فنون بلاغت و صناعات ادبی. چاپ بیست و پنجم. تهران: هما.
CAPTCHA Image