نوع مقاله : علمی و پژوهشی
نویسنده
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شرق
چکیده
حس‌‌آمیزی یکی از شگردهای تصویرسازی است که در آن امور مربوط به یکی از حواس با امور و وابسته‌های حسّ دیگری میآمیزد. این شگرد هنری در آثار ادبی از سه جهت حائز اهمیت است: 1. از نظر زبانی باعث خلق ترکیبات نو و تازه می‌شود و از این طریق منجر به توسّع زبانی می‌گردد. 2. از نظر معنایی آمیختگی امور مربوط به حسّی با حسّ دیگر بویژه با حسّ بینایی باعث عینی شدن و در نهایت فهم بهتر و راحت‌تر معنا می‌شود. 3. از نظر زیبایی‌شناسی هم تصاویر زیبا و بدیعی از رهگذر آمیختگی حواس، فراهم می‌آید. این شیوه در دوره‌‌های مختلف شعر فارسی گاه کم و گاهی فراوان دیده می‌شود. یکی از دوره‌هایی که این شیوه مورد استقبال بیشتر شاعران قرار گرفته، دورۀ معاصر است و شاعرانی مانند: فروغ فرّخزاد، سهراب سپهری و شفیعیکدکنی از این شیوه فراوان بهره برده‌اند. در این مقاله حس‌‌آمیزی در شعر شفیعیکدکنی بررسی و تحلیل شده است. برای این هدف نمونه‌ها از مجموعه‌های شعری «آیینه‌ای برای صداها»، «هزاره دوّم آهوی کوهی» و شعرهای چاپ شده در شماره‌های 74، 92 و 98 مجلۀ «بخارا» استخراج و طبقه‌بندی شده و سپس مورد تحلیل قرار گرفته است. بسامد بالای نمونه‌ها که اکثر قریب به اتّفاق آن‌ها خلّاقانه و بدیع است، این شیوۀ هنری را به عنوان یک ویژگی سبکی شعر شفیعیکدکنی اثبات می‌کند. در این ترکیب‌ها از میان حسهای پنجگانه، حسّ بینایی حضور چشم‌گیرتری دارد و بیشتر ترکیب‌ها از آمیزش رنگ‌ها بویژه رنگ سبز با حواسّ دیگر فراهم آمده‌است. این مقوله با بعضی زمینه‌های فکری شعر شفیعی مانند: طبیعت‌گرایی، علاقه‌مندی به عرفان و ادب صوفیه، و نیز روحیۀ امید و نشاط و سرزندگی غالب بر شعرها، ارتباط دارد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Synesthesia Place and Role in Kadkani Poetry Shafi'i
نویسنده [English]
- hojat allah bahmanimotlagh
چکیده [English]
Synesthesia is one of the visualization techniques in which the affairs related to one of the senses are blended with sense-related matters of another sense. This method can be observed in Persian poetry occasionally in some periods and frequently in others. One of the periods during which this method has been welcomed by poets is the modern era and some poets like Forough Farrokhzad, Sohrab Sepehri, and Shafi'i Kadkani benefitted from this approach.
In this paper, the use of synesthesia in Shafi'i Kadkani poetry was analyzed. To this end, some samples from his collection of poetry “Ayenei Baraye Sedaha” (A Mirror for Sounds) and “Hezareh Dovom Ahoye Kohi” (the Second Millennium of Deer) and the poems published in numbers 74, 92, and 98 of the magazine Bokhara were extracted, classified and analyzed. High frequency of samples, mostly creative and original in nature, proves this approach to be a stylistic feature of Shafi'i Kadkani poetry. In the compounds, from among the five senses, sight is presented most abundantly and the most dramatic combinations are provided intermingling colors, specifically the ‘green’ color, with other senses. This issue is closely related to some intellectual background of Shafi'i’ s poetry like naturalism, interest in mysticism and Sufi literature as well as the spirit of hope, enthusiasm, and vitality in the poems.
کلیدواژه‌ها [English]
- Synesthesia
- Shafi'i Kadkani
- Modern Poetry
)
ارسال نظر در مورد این مقاله