بررسی تطبیقی بن‌مایه‌های اتهام و تبرئه در روایت‌های مشابه جهان بر اساس نظریۀ تودوروف

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه قم

2 دانش‌آموختۀ دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه قم

10.22091/jls.2020.5856.1250

چکیده




روایت‌شناسی تطبیقی دانشی است که با کمک آن می‌توان روایت‌های مختلف را، از سراسر جهان با زبان و فرهنگ و جزئیات مختلف، با یکدیگر تطبیق و مقایسه کرد و نقاط شباهت و اختلاف آن‌ها را برکاوید. در این جستار، پژوهنده می‌کوشد با استفاده از نظریۀ روایت‌شناسی تطبیقی تزوتان تودوروف، شش روایت متفاوت با بن مایۀ اصلی اتهام و تبرئه را از نقاط مختلف سراسر جهان با یکدیگر مقایسه کند. نویسنده بر آن است که به این پرسش پاسخ دهد که آیا این روایت‌ها از نظر منطق روایی و دستور زبان روایت با یکدیگر مشابه‌اند یا خیر. این شش روایت عبارتند از: تنس و فیلونوم، کریستیانو و گادلیندا، هرولف کراکا، یوسف و زلیخا، یین‌کیائو و سوتاکی، شاهزاده و کنیزک. درنهایت یافته‌های تحقیق این فرض را تقویت می‌کند که این شش روایت به‌رغم تفاوت‌های ظاهری و جزئی، دارای دستور زبانی مشترک و یکسان هستند و با یکدیگر شباهت دارند. همچنین ویژگی‌های این روایت‌ها با توجه به نوع گزاره‌های آنان مشخص می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of the Accusation and Exoneration Motif in Similar Narratives of the World Literature

نویسندگان [English]

  • Alireza Nabilou 1
  • Hossein Sadeqifard 2
1 Professor of Persian Language and Literature, University of Qom
2 PHD of Persian Language and Literature, University of Qom
چکیده [English]

Comparative narratology is a science that can be used to compare and contrast different narratives, with different languages, cultures and details from around the world, and to explore their similarities and differences.
This research studies six similar narrations of world’s literature, whose motifs are based on accusation and exoneration. Using Tzvetan Todorov’s theory, it tries to answer this main question: Are these narrations similar; in spite of their different geographical origin and narrator’s culture?
These narrations are titled: Tennes and Philonome, Cristiano and Godelinda, Hrólfs saga Kraka, Joseph and Potiphar's Wife, Yin-Kiao and Su-ta-ki, The Prince and The Bondwoman.
Finally, the research findings reinforce the hypothesis that these six narratives, despite their apparent and minor differences, have the same grammar and are similar to each other.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tzvetan Todorov
  • comparative narratology
  • narrative
  • accusation and exoneration

مراجع

قرآن کریم.
اخوت، احمد.(1371). دستور زبان داستان. اصفهان: فردا.
برتنس، هانس.(1384). مبانی نظریه ادبی. ترجمۀ محمّدرحیم احمدی. تهران: سوره.
پرینس، جرالد.(1391). روایت‌شناسی. ترجمه محمّد شهبا. تهران: مینوی خرد.
تودوروف، تزوتان.(1382). بوطیقای ساختارگرا. ترجمه محمّد نبوی. تهران: آگاه.
ـــــــــــــــــ .(1388). بوطیقای نثر. ترجمۀ انوشیروان گنجی‌پور. تهران: نشر نی.
ریمون کنان، شلومیت.(1387). روایت داستانی، بوطیقای معاصر. ترجمۀ ابوالفضل حری. تهران: نیلوفر.
سجودی، فرزان.(1383). نشانه‌شناسی کاربردی. تهران: قصه.
صهبا، فروغ.(1387). «بررسی زمان در تاریخ بیهقی بر اساس نظریه ژنت». فصلنامۀ پژوهش‌های ادبی. شمارۀ 21. صص: 112-89.
ظهیری‌سمرقندی، محمّدبن‌علی.(1948). سندبادنامه. تصحیح احمد آتش. استانبول: وزارت فرهنگ.
عبداللهی، فرزانه.(1394). ساختار روایی حکایت‌های سیاست‌نامه. تهران: تیرگان.
کتاب مقدس.(1388). ترجمۀ فاضل خان همدانی، ولیم گلن و هنری مرتن. تهران: اساطیر.
کویاجی، جهانگیرکوروچی.(1362). آیین‌ها و افسانه‌های ایران و چین باستان. ترجمه جلیل دوستخواه. تهران: شرکت سهامی کتاب‌های جیبی.
ــــــــــــــــــــ .(1378). مانندگی اسطوره‌های ایران و چین. ترجمه کوشیار کریمی‌طاری. تهران: نسل نو اندیش.
نبی‌‌لو، علیرضا.(1389). «بررسی چهار داستان با ساختار روایی مشابه بر اساس نظریۀ تزوتان تودوروف». فصلنامۀ پژوهش‌های ادبی. سال هفتم. شمارۀ 29 و 30. صص: 191 ـ 167.
ـــــــــــــــ و حسین صادقی‌فرد.(1396). «بررسی آموزه‌های تعلیمی در رفتار قهرمانان روایت‌های اتهام و تبرئه با تکیه بر هفت روایت از ادبیات جهان». پژوهش‌نامۀ ادبیات تعلیمی. سال نهم. شمارۀ 35. صص: 178 ـ 143.
هاکس، جیمز.(1377). قاموس کتاب مقدس. تهران: اساطیر.
Baring-Gould, Sabine. (1913). A Book of Folk-lore. London: Forgotten Books.
Kennard, Joseph Spencer. (1964). The Italian Theatre: From It’s Beginning to the Close of the Seventeenth Century. B. Blom: New York.
March, Jennifer. (1998). R. Dictionary of Classical Mythology. Cassel. London.
Watson, Patricia A. (1995). Ancient stepmothers, Myth, Misogyny and reality. Leiden: Brill.
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image
پژوهش های دستوری و بلاغی
دوره 10، شماره 17
شهریور 1399
صفحه 297-324

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار