TY - JOUR ID - 910 TI - بررسی ساختار هنری فتح نامه های منظوم با تکیه بر فتح نامه های دورة غزنوی JO - پژوهش های دستوری و بلاغی JA - JLS LA - fa SN - 2783-2619 AU - رسول زاده, حسین AD - دانشگاه تبریز Y1 - 2016 PY - 2016 VL - 6 IS - 10 SP - 81 EP - 107 KW - فتح نامه KW - غزنویان KW - فتح سومنات KW - محمود غزنوی KW - عنصری DO - 10.22091/jls.2016.910 N2 - «فتح‌نامه از انواع مکاتیب دیوانی و جزء نامه‌های بسیار مهم و باارزش(تاریخی، سیاسی و اجتماعی) است که حاکی از شرحِ «فتح» و «پیروزی» سپاهی بر سپاه دیگر است. این نوع از مکاتبات، شرحِ «تحقّق موهبت الهی»، «شکست دشمن» و «گزارش چند و چون وقایع» از سوی لشکر پیروز به مافوق (پادشاه یا خلیفه) است. فتح‌نامه‌های منظوم زمینه‌ای برای به رخ کشیدن نیروی تهاجمی و توانایی نظامی است و از اهداف آن می‌توان به ایجاد رعب و وحشت در دل دشمنان، تخویف مخالفان، ایجاد اشتهار برای ممدوحان و ... اشاره کرد. فتح‌نامه‌های منظوم دارای ساختاری کمابیش یکسان است که در کامل‌ترین صورت آن می‌توان چنین تقسیم بندی نمود: 1. تمهیدات 2. علل مبادرت به جنگ 3. وصف مسیر لشکرکشی 4. وصف حصار و قلعه‌های دشمن و میدان کارزار 5. حصول پیروزی و وصف قلعه‌های بلاد مفتوحه 6. بازگشت از جنگ و ذکر غنائم حاصل از جنگ و تهنیت‌گویی. از آنجایی که در دورة غزنوی(خصوصاً محمود) فتح‌نامه‌های قابل توجهی سروده شده و تا قرن‌ها مورد تقلید شاعران بوده است در این مقاله تلاش بر آن است تا ساختار هنری فتح‌نامه‌های منظوم را با توجه به اشعارِ شاعرانِ دربار غزنوی مورد بررسی قرار بدهیم.» UR - https://jls.qom.ac.ir/article_910.html L1 - https://jls.qom.ac.ir/article_910_3010e8478afbe638b3d1bb48978c28f1.pdf ER -