TY - JOUR ID - 1313 TI - مرگ شخصیّت در رمان نو «شازده احتجاب» گلشیری JO - پژوهش های دستوری و بلاغی JA - JLS LA - fa SN - 2783-2619 AU - افرافر, مریم AU - محمدی, ابراهیم AD - دانشگاه بیرجند AD - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 9 IS - 15 SP - 9 EP - 40 KW - مرگِ شخصیّت KW - رمان نو KW - شازده احتجاب KW - هوشنگ گلشیری DO - 10.22091/jls.2019.2649.1125 N2 - رمان نو که در فرانسه با آثاری از «ساروت» و «رب گریه» آغاز شده بود، چند دهه بعد توانست با رمان شازده احتجاب گلشیری به عنوان گونه‌ای از رمان وارد ایران شود. گلشیری توانست با به کارگیری خلاقانۀ عناصر رمان نو به خوبی از عهدۀ این نوع برآید؛ به گونه‌ای که هم اثرش تقلید صرف نیست و هم از ویژگی‌‌های رمان نو خارج نشده‌است. گرچه امروزه رمان نو حضور چشمگیری ندارد اما عناصر باقی مانده از آن در رمان‌‌ها مشهود است؛ لذا پرداختن به این نوع و عناصر آن ضروری به نظر می‌‌رسد. با توجه به اهمیّت رمان شازده احتجاب به عنوان آغاز رمان نو فارسی و تأثیراتی که در تحول رمان‌‌نویسی ایران داشته‌است، در این مقاله به بررسی یکی از عناصر رمان نو یعنی «مرگ شخصیّت» یا «رد شخصیّت» ـ که در شازده احتجاب نمود برجسته‌تری دارد ـ پرداخته‌ایم. از‌این‌رو در این پژوهش ابتدا ویژگی‌‌های رمان نو را گفته‌‌ایم و خلاصه‌ای از شازده احتجاب آورده و سپس به بررسی مرگ شخصیّت‌‌های این رمان پرداخته و نشان داده‌ایم که مراد از مرگ شخصیّت، خالی بودن آن از افراد انسانی نیست، بلکه حضوری آمیخته با خاطره، تلفیقی و سایه‌وار است که خواننده با تخیّل و ذوق ادبی خود در ساخت آن مشارکت می‌‌کند. گلشیری بدون دور شدن از هویت ایرانی، عناصر رمان نو و رد شخصیت را به بهترین شکل به کار گرفته و در این باره از رمان‌‌های نو غربی کم ندارد. UR - https://jls.qom.ac.ir/article_1313.html L1 - https://jls.qom.ac.ir/article_1313_b36eb9427ddc9abb2d63b3ca2e8db4cd.pdf ER -