نوع مقاله: علمی و پژوهشی

نویسندگان

• آرزو پوریزدانپناه کرمانی ¹
• زینب شیخ حسینی ²

¹ گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه یزد

² زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه حضرت نرجس(س) ،رفسنجان. ایران

چکیده

«شعر علوی» یکی از شاخه‌های اصلی شعر آیینی به‌شمارمی‌آید که تاکنون مورد بررسی همه‌جانبه و علمی قرار نگرفته‌است و در اندک پژوهش‌های انجام‌شده در این زمینه بیشتر به محتوا و درون‌مایة آن پرداخته‌شده‌است. رسالت دینی و کارکرد مذهبی این اشعار در گرو تأثیرگذاری عمیق این اشعار در مخاطب است. موسیقی یکی از عناصر سازندة شعر است که نقش مهمّی در زیباسازی کلام و تأثیر آن بر مخاطب دارد. در این جستار، سطوح چهارگانة موسیقی (بیرونی، کناری، درونی و معنوی) با روش توصیفی ـ تحلیلی در 3 مجموعه شعر علوی و در مجموع 158 شعر بررسی‌شده‌است. بررسی عناصر موسیقایی در این اشعار، حکایت از ارتباطی دوسویه میان موسیقی و محتوای این اشعار دارد. موسیقی در این اشعار، کمک شایانی به القای مفاهیم و معانی مورد نظر شاعران کرده و در مقابل درون‌مایه و محتوای این اشعار به موسیقی آن جهت داده‌است. برجستگی و قوّت موسیقی در دو سطح بیرونی و کناری، بی‌فروغ‌بودن موسیقی درونی و معنوی و در حاشیه قرارگرفتن آن، استفاده از اوزان جویباری و شفّاف و توجّه به مضمون و محتوا در انتخاب وزن، گرایش به اوزان ساده و بی‌تکلّف، تنوّع وزنی، استفاده از قافیه‌ها و ردیف‌های مرتبط با موضوع و بهره‌گیری دو سویه از آن‌ها (کارکرد موسیقایی و انتقال معنا)، به کارگیری صنایع لفظی (تکرار، جناس و موازنه) و صنایع معنوی (تلمیح، مراعات‌النظیر و تضاد) از دیگر یافته‌های این پژوهش است.

کلیدواژه‌ها

• شعر علوی
• عناصر موسیقایی
• موسیقی بیرونی
• موسیقی درونی
• موسیقی کناری
• موسیقی معنوی

عنوان مقاله [English]

A Study of the Function of Musical Elements in Contemporary Alavi Poetry (Based on the poems of Seyyed Hamidreza Borghei, Mohammad Javad Ghafourzadeh and Ahmad Alavi)

نویسنده [English]

• zeinab sheikhhosseini ²

² persian language&literature , Hazrat Narjes university

چکیده [English]

"Alavi poetry" is one of the main branches of religious poetry that has not been thoroughly studied yet and little research has been done on its content and context. The religious mission and religious function of these poems depends on the profound influence these poems have on the audience. Since poetry music is an essential element in the structure of the poem and its influence, in this study, the descriptive-analytical method of the function of the musical elements has been investigated in 4 external, lateral, inner and spiritual levels. How the Musical Elements Work in Alavi Poetry and How the Alawite Poets Use Musical Elements in their Poetry, The fundamental questions of this study are to examine three sets of Alavi poems containing 158 poems to answer them. The findings of the study suggest that the musical elements were more prominent in the two levels of outer and lateral music and that the poets acted more strongly and creatively in these two levels. Inner and spiritual music is marginalized in these poems, and not deservedly deserved.

کلیدواژه‌ها [English]

• Alavi poetry
• musical elements
• outer music
• side music
• inner music
• spiritual music