تحلیل ساختار داستان‌های پهلوانی- حماسی ایران بر اساس نظریه اسطوره‌های تقویمی

نوع مقاله : علمی و پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان

2 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه حضرت نرجس(س) رفسنجان

3 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

     ساختارگرایی رویکردی است که قواعد ساختاری حاکم بر متون را با توجه به روابطشان در کل متن مورد بررسی قرار می­دهد. پس از پراپ پژوهشگران همواره تلاش نموده­اند تا متون مختلف را مورد بررسی قرار داده با کشف الگوی ساختاری آنها، دستوری واحد برای تحلیل ساختار آنها ارائه نمایند. در پژوهش حاضر سعی شده است ساختار داستان­های پهلوانی ایرانی با تکیه بر داستان­های پهلوانی شاهنامه، بانوگشسب نامه، "کک کوهزاد"و ... به روش تحلیل محتوا و بر اساس نظریه ساختار اسطوره های تقویمی مورد بررسی قرار گیرد تا به این پرسش ها پاسخ داده شود که: آیا می­توان برای داستان­های پهلوانی ایران ساختاری مستقل از ساخت داستان های حماسی غربی ارائه داد؟ و دیگر اینکه آیا نبرد میان پهلوانان از نوع نبرد های میان مردگان و زندگان یا نبرد میان خیر و شر است؟ هدف تحقیق، یافتن اشتراکات و افتراقات ساختی این داستان هاست که قطعاً محصول گفتگوی ناخودآگاه اذهان ملت­هاست. نتیجة پژوهش نشان می دهد که ساختار داستان­های پهلوانی ایران مستقل از داستان­های غربی می­باشد. این داستان­ها که از اسطورة خیر و شر تأثیر پذیرفته، از دو سطح اسطوره­ای و روایی تشکیل شده است که ممکن است در بعضی از داستان­ها مثل بانوگشسب نامه که فقط سطح روایی در آن نمایان شده است، قابل مشاهده نباشند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of the structure of the Iranian epic heroic stories based on myths theory calendar

چکیده [English]

Structuralist is approach that examines rules governing structure of texts according to their relations the entire text. After Prop researchers tried to examine the various texts with the discovery of their structure, they offer single command structure analysis. In this study, we tried to examine Iranian heroic stories based on stories of Shahnameh, Garshasp nameh, Coke Kuhzad and… with the content analysis method based on the theory of the structure of legends calendar to answer these question that can offer the Independent structure to Iranian hero stories from the building of Western epic story? And is the battle between the heroes type of the battle between the living and the dead, or the battle between good and evil? The aim of this study is to find similarities and differences between the making of this story that it is definitely the product of Vintage unconscious minds nations. Research results show that the heroic stories of the two levels mythical and validity of which may be in some stories, are not visible both together.

کلیدواژه‌ها [English]

  • structure
  • epic
  • story
  • heroic story

مراجع

 
1-    آموزگار، ژاله. (1386). تاریخ اساطیری ایران. تهران: سمت.
2-    ابراهیمی، سهراب. (1388). مقایسه تراژدی رستم و سهراب با اودیسه و ادیپوس. فصلنامه تخصصی ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد. 130-148.
3-    ابن ابی الخیر، ایرانشاه. (1380). بهمن نامه، به کوشش رحیم عفیفی. تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
4-    ابومحبوب، احمد. (1384). کک کوهزاد ، تهران: داد.
5-    اسکولز، رابرت. (1383). درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات (چاپ دوم). (ترجمه فرزانه طاهری) ، تهران: آگه.
6-    الیاده، میرچا. (1365). مقدمه­ای بر فلسفه­ای از تاریخ. (ترجمه بهمن سرکاراتی). تبریز: نیما.
7-    بهار مهرداد. (1384). از اسطوره تا تاریخ (چاپ چهارم). گردآوری و ویرایش ابوالقاسم اسماعیل پور. تهران: چشمه.
8-    جعفری، اسدالله و دیگران. (1387). تحلیل و طبقه‌بندی ساختاری شاهنامه فردوسی، (پایان نامة دوره دکتری). دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران.
9-    حسینی، روح الله و محمد زاده اسدالله. (1385). بررسی ساختار تقابل رستم و اسفندیار در شاهنامه بر اساس نظریة تقابل لوی استروس، پژوهش زبان­های خارجی. 31، 43-63.
10- دادگی، فرنبغ. (1369). بندهش، گزارش مهرداد بهار، تهران: توس.
11- دریفوس،‌ هیوبرت و رابینو، پل. (1379). میشل فوکو: ‌فراسوی ساخت‌گرایی و هرمنوتیک (چاپ پنجم). (ترجمه حسین بشیریه). تهران: نشر نی.
12- روح بخشان. ع. (بی­تا).تحقیقات ایران شناسی. نامة فرهنگستان. 71.
13- سرکاراتی، بهمن. (1357). بنیان اساطیری حماسة ملی ایران: شاهنامه‌شناسی (جلد1). تهران: انتشارات بنیاد شاهنامه شناسی.
14- فردوسی، ابوالقاسم. (1385). شاهنامه فردوسی، به کوشش سعید حمیدیان. تهران: دفتر نشر داد.
15- کزازی، میرجلال­الدین. (1384). آب و آیینه. تبریز: انتشارات آیدین.
16- کوسج، شمس­الدین محمد. ( 1387). برزونامه. (مقدمه، تحقیق و تصحیح اکبر نحوی). تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب.
17- گیرو، پی­یر. (1383). نشانه شناسی. (ترجمه محمد نبوی). تهران: آگه.
18- مزداپور، کتایون. (1383). داغ گل سرخ، تهران: اساطیر.
19- ولسکا، آنا کراسنو. (1382). چند چهره کلیدی در اساطیر گاهشماری ایرانی. (ترجمه ژاله متحدین). تهران: ورجاوند.
20- هانزن، کورت هاینریش. (1374). شاهنامه فردوسی، ساختار و قالب، (ترجمه کیکاووس جهانداری). تهران: نشر فرزان.
21- هینلز، جان. (1368). شناخت اساطیر ایران. (ترجمه ژاله آموزگار و احمد تفضلی). تهران: چشمه.
22- Sternbach, Ludwick (1975). The Old Indian Epos by P. A. Grintser. Journal of the American Oriental Society. 95 (3), 570-1. 
23-  Zlatar, Zdenko. (1997)." Approaches to the Ur Mahabharata", in Mabel Lee and Michael wilding. (Eds). History, Literature and Society, Sydney Association for studies in society and Culture. Sydney, 243-279.
 
 
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار